Suplementacja i żywienie

Suplementy diety

Suplement diety nie jest lekiem - nie leczy, a zapobiega. 

 

"Najlepszymi lekarzami na świecie są: doktor dieta, doktor spokój i doktor dobry humor."

The best doctors in the world are: Doctor Diet, Doctor Quiet, and Doctor Merryman. (ang.)

Jonathan Swift


Zrównoważona dieta połączona ze zdrowym stylem życia nie wymaga suplementacji składników odżywczych. Jednak w dzisiejszym świecie, kiedy każdy jest zabiegany i brakuje czasu na wnikliwe czytanie etykiet oraz przeliczanie zawartości składników w pożywieniu, suplementy okazują się niezbędne, by zachować funkcje organizmu. Stąd też wynika zwiększone zapotrzebowanie rynku na produkcję suplementów diety.

Suplementy wspierają zdrowie, ale nie są lekami
Informacje, jakie można znaleźć na temat suplementów, są często sprzeczne, a jeszcze częściej brak im solidnych podstaw naukowych i pełnych wniosków lub też są one pominięte w opisie. Pierwszą kwestią, jaką należy wyjaśnić, jest fakt, że prawidłowo stosowane kapsułki z witaminami i minerałami, czyli tak, jak określił producent suplementów diety, nie stanowią zagrożenia dla organizmu. Różnią się od lekarstw tym, że nie są przeznaczone wyłącznie dla osób, które cierpią z powodu dolegliwości zdrowotnych. Kiedy w grę wchodzi na tyle poważny niedobór składników mineralnych i witamin, że powoduje on zaburzenia pracy organizmu, należy skonsultować z lekarzem dawkę i czas przyjmowania suplementu. Warto także poszukać przyczyny tak głębokiej redukcji poziomu mikroelementów i spróbować naprawić swoje nawyki żywieniowe przy jednoczesnym długoterminowym przyjmowaniu suplementów. 


Badania i wnioski, czyli jak nie bać się suplementów
Naukowcy zrzeszeni w European Nutraceutical Association stworzyli raport, który ma pomóc zrozumieć istotę przyjmowania suplementów diety. Ta rozpowszechniana w Polsce przez Krajową Radę Suplementów i Odżywek broszura obejmuje analizę dotychczas przeprowadzonych badań pod kątem poprawności wniosków, jakie były z nich wyciągane. Autorzy raportu podważają część z nich, a przede wszystkim negatywnie oceniają przekazy medialne, w których wnioski zostały uproszczone, a tym samym zafałszowane. 
Krytyka dotyczy na przykład specyficznej, niereprezentatywnej próby badawczej, w której suplementacja nie osiągnęła spodziewanych rezultatów. Osoby, które wzięły udział w testach, nie tylko na przykład pracowały w szczególnie obciążających warunkach lub paliły tytoń, ale także dawki witamin, które im podawano, znacznie przewyższały optymalny dla zdrowia poziom, możliwy jednocześnie do osiągnięcia dietą. Ponadto, spośród szerokich wniosków, jakie wyciągnięto z prób, czasem podkreślany jest fakt, że suplementacja niektórych witamin nie przyniosła żadnych efektów wśród kobiet, choć w grupie mężczyzn wyraźnie obniżyła poziom śmiertelności na przestrzeni 7,5 lat. Przyczyną takiej rozbieżności było to, że u większości kobiet, jeszcze przed rozpoczęciem prób, poziom suplementowanych w badaniu składników był na odpowiednim, wyższym niż u mężczyzn, poziomie. Jest to zarazem potwierdzenie faktu, że suplementy diety, jeśli są przyjmowane w odpowiednich dawkach, nie stanowią zagrożenia dla zdrowia, bo nie prowadzą do nadwyżki minerałów w organizmie.

 

Suplementy diety. Przewodnik przez dżunglę sprzecznych opinii

 

Zachęcamy Pańatwa do zapoznania się z treścią broszury Krajowej Rady Suplementów i Odżywek pt. "Suplementy diety - Przewodnik przez dżunglę sprzecznych opinii".

Klinkij tu by przeczytać broszurę informacyjną.

 

Jest to wydanie polskie broszury ENA we współpracy z KRSIO (Krajową Radą Suplementów i Odżywek). 

Wydawca: European Nutraceutical Association (ENA), Muensterberg 1, P.O. Box 632, CH-4010 Basel, Switzerland Tel.: +41 (61) 302 0490, Fax +41 (61) 302 0491 Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript., www.enaonline.org Redaktor Naczelny: Dr. Peter Prock (ViSdP), ENA Tłumaczenie: Tadeusz Dziełak Pierwsze wydanie: 2012 ISBN 978-3-9523527-9-3 © European Nutraceutical Association (ENA) 2014 Titelfoto: © Bernd Ege - Fotolia.com

 

Definicja suplementów diety

Czym są suplementy diety?

 

Trudno jest jednoznacznie określić definicję suplementów diety. Preparaty te są nieustannie poddawane badaniom, a ich skład i znaczenie dla ludzkiego zdrowia wzbudza kontrowersje wśród dietetyków, lekarzy oraz farmaceutów. Co więcej, do tej pory nie określono, jak duża ilość witamin oraz składników mineralnych w diecie jest całkowicie bezpieczna.

Każdy suplement diety jest traktowany jako preparat, który stanowi cenne źródło składników odżywczych oraz substancji o działaniu fizjologicznym. Suplementy diety mogą zostać wprowadzone do obrotu w postaci kapsułek, tabletek, saszetek z proszkiem lub ampułek z płynem, które można spożywać w ściśle określonych ilościach. Zgodnie z definicją suplementów diety środki te mogą być stosowane przede wszystkim wówczas, gdy z różnych przyczyn nie możemy dostarczać organizmowi zalecanej liczby witamin bądź minerałów w diecie.

Można zetknąć się także z bardziej urzędowymi definicjami suplementów diety. Zgodnie z ustawą o bezpieczeństwie żywności oraz żywienia z dnia 25 sierpnia 2006 roku, suplementy diety to preparaty, które mają na celu przede wszystkim uzupełnianie diety. Środki te stanowią skoncentrowane źródło minerałów, witamin oraz innych związków, które można spożywać w określonych ilościach w celu osiągnięcia odpowiedniego efektu odżywczego. W ustawie tej wyraźnie jednak podkreślono, że suplementy diety nie posiadają właściwości środków leczniczych (w świetle przepisów prawa farmaceutycznego). Nie mogą być więc stosowane do zwalczania chorób – leki mają udowodniony potencjał terapeutyczny i są poddawane badaniom klinicznym. Suplementy diety w przeciwieństwie do leków nie są natomiast rejestrowane jako produkty lecznicze. Co więcej, ich skład często jest zmienny i zależy od koniunktury rynkowej.

Suplementy diety mogą być preparatami na bazie witamin, składników mineralnych bądź innych związków, które odznaczają się konkretnymi właściwościami odżywczymi lub fizjologicznymi. Oznacza to, że suplement diety może zawierać nie tylko witaminy czy składniki mineralne, ale także aminokwasy, lecytynę, błonnik czy określone kwasy tłuszczowe. Poza tym mogą być wzbogacane również o związki pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, takie jak chrząstka z rekina czy koenzym Q10.

Stosowanie suplementów diety wiąże się z osiągnięciem określonych korzyści. Produkty te mogą nie tylko odżywiać organizm czy uzupełniać codzienną dietę w cenne składniki odżywcze, ale mogą także poprawiać koncentrację i pamięć, dodawać sił witalnych czy nawet chronić organizm przed wpływem niekorzystnych czynników, takich jak zanieczyszczenie powietrza czy promieniowanie UV. Suplementy mogą stać się znakomitą alternatywą dla diety, zwłaszcza dla osób, które nie dbają o właściwie zbilansowany jadłospis. Co więcej, witaminy, minerały oraz związki znajdujące się w składzie suplementów diety dodatkowo biorą udział w wielu różnych procesach biologicznych, które zachodzą w ludzkim organizmie. Mogą wspomagać pracę układu nerwowego, sercowo-naczyniowego czy kostnego.

 

Zdrowa żywność

 
Każdy z nas stara się dbać o swoje zdrowie. Aby zdrowo się odżywiać powinniśmy zwracać szczególną uwagę na skład spożywanych pokarmów i na zawarte w nich składniki odżywcze. Liczyć kalorie, ale także starać się pilnować pór posiłków. Chcemy jak najlepiej dla siebie i swoich bliskich, jednak wysoko przetworzona żywność i jedzenie w pośpiechu sprawiają, że w przyjmowanym pokarmie albo brakuje cennych substancji odżywczych (między innymi witamin i minerałów), albo są one słabo przyswajane. Rozwiązania tej sytuacji szukamy w suplementach diety.

Suplement, czyli uzupełnienie
Na opakowaniach wszystkich suplementów diety znajdujemy napis „Produkt nie może być stosowany jako substytut zróżnicowanej diety”. To bardzo ważna informacja, która mówi o charakterze środków, które mają uzupełnić naszą dietę o składniki, które przyswajamy z trudem, lub które występują w niewielkich ilościach w naszej diecie. Uzupełnić nie znaczy zamienić. Zrównoważona dieta, czyli taka, w której znajduje się dużo świeżych owoców i warzyw, produktów surowych lub gotowanych na parze, nisko przetworzonych, nigdy nie zostanie zastąpiona przyjmowaniem garści tabletek, zawierających witaminy czy minerały. Więcej – wiele suplementów (szczególnie w formie tabletek) zawiera substancje niepotrzebne dla organizmu, których oczyszczeniem zajmuje się wątroba. Wątroba jest organem, który nie przepuszcza do krwioobiegu substancji, mogących zaszkodzić organizmowi. Oczyszczając krew, „zatruwa” sama siebie. Przyjmowanie wielu tabletek sprawia, że praca tego ważnego organu będzie nastawiona na zatrzymanie dalszego obiegu zbędnych substancji, koniecznych do stworzenia „nośnika” suplementu. 

Czy warto sięgać po suplementy diety?

„Suplement diety to produkt złożony z substancji odżywczych i traktowany jako uzupełnienie normalnej żywności. Jest to skoncentrowane źródło witamin, minerałów lub innych substancji. Wyprodukowano go w formie umożliwiającej dawkowanie (w tabletkach, kapsułkach, proszku czy płynie).”

Suplementacja diety to uzupełnienie codziennej diety w składniki, których nie dostarczamy w pożywieniu, a które niezbędne są do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Czy potrzebujemy więc suplementów diety? Nie, jeśli odżywiamy się zdrowo, a nasza codzienna dieta jest idealnie zbilansowana. Wyjątek stanowią ludzie chorzy, których organizm z powodów choroby nie jest w stanie przyswoić niektórych substancji w wystarczającej ilości. Do takich osób kierowane są nie suplementy diety a żywność specjalnego przeznaczenia medycznego (którą również produkuje firma IOC). Perfekcyjnie zbilansowana dieta jest niestety marzeniem wielu z nas. W dzisiejszych, „zabieganych” czasach, ciężko poświęcić jest żywieniu dostatecznie wiele staranności, ciężko jadać systematycznie posiłki o stałych porach 5 razy dziennie, tym bardziej bilansować każdy posiłek tak, by jego kaloryczność i zawartość była odpowiednia. Z badań wynika, że 5 posiłków dziennie jada niespełna 10% z nas. Aby posiłek był dobrze przyswojony przez organizm, należy żuć kawałki pokarmu ok. 40 razy. Kto dziś z nas tak robi? Na pomoc pozostałym przychodzą więc producenci żywności funkcjonalnej (żywności wzbogaconej, suplementów diety, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia medycznego i żywieniowego).

Suplementacja nie jest więc potrzeba nikomu, kto jada systematycznie 5 razy dziennie, kogo posiłki są dobrze zbilansowane, żywność nie jest wysoko przetworzona, a każdy kęs przeżuwa przynajmniej 40 razy a jego życie nie jest narażone na nadmierny stres– komuś, kto jada i żyje więc zdrowo.

ul. Abrahama 1A, 80-307 Gdańsk, Polska
+48 58 710 24 64