Wstęp
Suplementy diety są klasyfikowane jako żywność, dlatego ich sprzedaż na odległość (np. w aptekach internetowych) podlega regulacjom dotyczącym środków spożywczych. Kluczowe przepisy to:
- Ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia (art. 3 ust. 3)
- Dyrektywa 2002/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (art. 2 lit. a)
Do suplementów diety nie stosuje się zasad prawa farmaceutycznego. Produkty te muszą spełniać wymagania prawa żywnościowego, zwłaszcza te dotyczące oznakowania, prezentacji i reklamy. Przepisy te mają na celu zapewnienie konsumentom pełnej i rzetelnej informacji, co jest kluczowe w kontekście zdrowia publicznego.
Od 13 grudnia 2014 r. obowiązuje rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011, które wprowadza nowe wymogi dotyczące przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, w tym sprzedaży na odległość. Rozporządzenie to ma na celu zwiększenie przejrzystości i zapewnienie, że konsument otrzymuje wszystkie niezbędne informacje przed dokonaniem zakupu.
Obowiązkowe informacje
W przypadku sprzedaży na odległość (w tym przez internet) suplementów diety, apteki muszą zapewnić konsumentom dostęp do następujących informacji jeszcze przed dokonaniem zakupu:
- Nazwa żywności: Musi być jednoznaczna i nieprowadząca do pomyłek.
- Wykaz składników: W tym szczegółowe informacje o substancjach alergennych.
- Ilość netto żywności: Dokładna waga lub objętość produktu.
- Specjalne warunki przechowywania lub użycia: Informacje dotyczące przechowywania produktu, aby zachować jego jakość.
- Nazwa lub firma i adres podmiotu odpowiedzialnego za produkt: Kto jest odpowiedzialny za wprowadzenie produktu na rynek.
- Zawartość alkoholu: Jeśli przekracza 1,2% objętościowo.
- Kraj lub miejsce pochodzenia: W określonych przypadkach, gdzie pochodzenie ma znaczenie dla konsumenta.
Wszystkie te informacje muszą być łatwo dostępne na stronie internetowej apteki. Zgodnie z art. 14 rozporządzenia nr 1169/2011, jedynie dane dotyczące daty minimalnej trwałości i terminu przydatności do spożycia nie muszą być wskazywane przy internetowej informacji o środku spożywczym, gdyż na stronach internetowych prezentowane są „reprezentanty” produktów, a nie konkretne egzemplarze.
Nowe wymagania po 2014 roku
Rozporządzenie 2018/775 (WE):
- Wprowadza obowiązek informowania o kraju pochodzenia głównego składnika, jeśli różni się od deklarowanego kraju pochodzenia produktu końcowego. Apteki internetowe muszą teraz dokładniej informować konsumentów o pochodzeniu składników suplementów diety.
Rozporządzenie 2019/649 (WE):
- Dotyczy substancji dodawanych do żywności, w tym suplementów diety. Nowe przepisy mogą wpływać na skład i prezentację tych produktów.
Aktualizacja Rozporządzenia nr 1924/2006:
- Dodatkowe zmiany dotyczące oświadczeń zdrowotnych, w tym nowe procedury i wymogi dotyczące oświadczeń dotyczących suplementów diety. Ważne jest, aby wszystkie oświadczenia zdrowotne były zatwierdzone i odpowiednio oznakowane.
Dyrektywa 2011/62/UE:
- Wprowadza dodatkowe środki przeciwdziałania fałszowaniu produktów leczniczych, co również wpływa na sprzedaż suplementów diety, szczególnie w kontekście ich prezentacji w aptekach internetowych.
Informacje dodatkowe – teksty marketingowe
Apteki internetowe często zamieszczają dodatkowe informacje marketingowe, aby zachęcić do zakupu. Ważne jest, aby te oświadczenia spełniały wymogi Rozporządzenia (WE) nr 1924/2006 dotyczące oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych. Dozwolone jest stosowanie jedynie zatwierdzonych oświadczeń wpisanych do odpowiedniego wykazu oraz tzw. oświadczeń z listy pending, tj. oświadczeń oczekujących na zatwierdzenie Komisji (por. rejestr dostępny na stronie http://ec.europa.eu/nuhclaims/i).
Należy również pamiętać, że każde oświadczenie zdrowotne musi być poparte odpowiednimi dowodami naukowymi i spełniać określone warunki, takie jak:
- Stwierdzenie o znaczeniu zrównoważonego sposobu żywienia i zdrowego trybu życia.
- Informacja o ilości środka spożywczego i poziomie jego spożycia niezbędnym do uzyskania korzystnego działania.
- Ostrzeżenie dla osób, które powinny unikać danego środka spożywczego, oraz ostrzeżenie o potencjalnym zagrożeniu dla zdrowia w przypadku spożycia nadmiernej ilości produktu.
Ryzyka prawne
Należy unikać prezentacji suplementów diety w sposób, który mógłby sugerować, że mają one właściwości lecznicze. Przykładowo, suplementy nie powinny być przedstawiane w jednej kategorii z lekami. Aby uniknąć ryzyka prawnego:
- Prezentacja: Prezentuj suplementy diety i leki w odrębnych zakładkach na stronie internetowej.
- Terminologia: Używaj terminologii właściwej dla suplementów diety, np. zamiast „dawkowanie” używaj „zalecana porcja”.
Często na stronach internetowych aptek, gdzie sprzedawane są również leki, suplementy diety są przedstawiane w podobny sposób, jak produkty lecznicze. Przykładowo, w zakładce o tytule „Leki i tabletki na przeziębienie”, obok produktów leczniczych prezentowane są także suplementy diety. Internetowi sprzedawcy powszechnie stosują także określenia typu: „polecany zwłaszcza w okresie zwiększonej zachorowalności na grypę i przeziębienie”. Tego rodzaju prezentacja niesie za sobą podwójne ryzyko. Po pierwsze, może być uznana za naruszającą art. 46 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 46 ust. 2 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia, który stanowi, że prezentacja i reklama środka spożywczego nie może przypisywać środkowi spożywczemu właściwości zapobiegania chorobom lub ich leczenia, albo odwoływać się do takich właściwości. Po drugie zaś, powstaje ryzyko kwalifikacji tak prezentowanego suplementu diety jako produktu leczniczego.
W celu zminimalizowania ryzyka takiej kwalifikacji należy dążyć do jasnego rozdzielenia w opisach sprzedaży suplementów diety od leków, co może mieć miejsce m.in. poprzez prezentowanie leków i suplementów diety w odrębnych zakładkach na stronach internetowych lub wyraźnie wyszczególnienie obu tych kategorii produktowych, a także unikanie terminów właściwych i charakterystycznych dla prezentacji leków, np. zamiast określenia „dawkowanie” – „zalecana porcja”.
Praktyczne wskazówki
Łatwo dostępne informacje:
- Upewnij się, że wszystkie obowiązkowe informacje są widoczne na stronie internetowej apteki przed zakupem. Konsument powinien móc szybko i łatwo znaleźć wszystkie niezbędne informacje, takie jak składniki, warunki przechowywania czy dane kontaktowe producenta.
Jasne rozdzielenie produktów:
- Oddziel suplementy diety od leków, stosując różne zakładki lub kategorie na stronie internetowej. To pomoże konsumentom łatwiej znaleźć interesujące ich produkty i uniknąć pomyłek.
Unikanie niejasności:
- Używaj terminologii charakterystycznej dla suplementów diety, aby uniknąć mylących określeń. Na przykład zamiast „dawkowanie”, użyj terminu „zalecana porcja”.
Przejrzyste informacje marketingowe:
- Wszystkie oświadczenia zdrowotne i żywieniowe muszą być zgodne z obowiązującymi przepisami i zatwierdzone przez odpowiednie organy. Unikaj używania niezatwierdzonych oświadczeń, które mogą wprowadzać konsumentów w błąd.
Regularne aktualizacje:
- Regularnie sprawdzaj i aktualizuj informacje na stronie internetowej, aby były zgodne z najnowszymi przepisami i regulacjami. Wprowadzenie nowych przepisów może wymagać modyfikacji treści i sposobu prezentacji produktów.
Zrozumiałość i czytelność:
- Informacje powinny być przedstawione w sposób zrozumiały i czytelny dla konsumenta. Używaj prostego języka i unikaj skomplikowanych terminów naukowych, chyba że są one niezbędne.
Przykłady praktyczne
Struktura strony internetowej:
- Stwórz przejrzystą strukturę strony internetowej, gdzie suplementy diety są wyraźnie oddzielone od leków. Możesz zastosować różne kolory lub ikony, aby ułatwić nawigację.
Szablony informacji o produktach:
- Używaj standardowych szablonów informacji o produktach, które zawierają wszystkie wymagane prawem informacje. Zapewni to spójność i łatwość w porównywaniu produktów przez konsumentów.
Edukacja konsumentów:
- Zamieść na stronie internetowej sekcję edukacyjną, która wyjaśnia różnice między suplementami diety a lekami oraz jak prawidłowo korzystać z suplementów. Edukacja konsumentów może zwiększyć ich zaufanie do Twojej apteki.
Interaktywne elementy:
- Dodaj interaktywne elementy, takie jak quizy lub testy, które pomogą konsumentom zrozumieć, jakie suplementy są dla nich odpowiednie. To może zwiększyć zaangażowanie i poprawić doświadczenie użytkownika.
Podsumowanie
Aby zapewnić zgodność z obowiązującymi przepisami i poprawić doświadczenie użytkownika, apteki internetowe muszą dostosować swoje praktyki do nowych wymogów prawnych. Ważne jest, aby informacje były prezentowane w sposób jasny i przejrzysty, co poprawi doświadczenie użytkownika i zmniejszy ryzyko prawne. Przestrzeganie wytycznych dotyczących oznakowania, prezentacji i reklamy suplementów diety jest kluczowe dla budowania zaufania konsumentów i uniknięcia potencjalnych sankcji prawnych.
